• Data: 2024-01-12 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Dzisiaj omówimy kluczowe aspekty prawne dotyczące eksmisji i przyznawania lokali socjalnych w Polsce. Przedstawimy, jak art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów wpływa na proces eksmisji i jakie konsekwencje niesie za sobą odmowa przyjęcia oferty lokalu socjalnego. Za podstawę analizy posłuży nam problem pani Krystyny, która wraz z rodziną niecałe 20 lat temu dostała nakaz eksmisji do lokalu socjalnego – wyrok był na mamę, brata i na nią. Teraz otrzymała pismo, że przyznano jej lokal. Zmieniła się jednak oczywiście przez te lata jej sytuacja. Mama nie żyje, a ona mam dzieci. Pyta nas, czy może odmówić przyjęcia lokalu w tych okolicznościach.
Art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego wskazuje, że: „w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy”. Skoro jedna z tych osób nie żyje, to absolutnie nie oznacza, że ów wyrok jest nieważny czy że przyznanie lokalu zgodnie z wyrokiem innym osobom nim objętym jest nieskuteczne i uprawnia je do odmowy. Nadal bowiem wobec pani Krystyny i jej brata ów wyrok jest skuteczny.
Skoro oferta lokalu socjalnego została złożona, to nasza klientka winna się wyprowadzić dobrowolnie, jeśli bowiem odmówi przyjęcia oferty, to zostanie wykonana eksmisja (przymusowe opróżnienie mieszkania).
Zobacz również: Pozew o eksmisję i zapłatę za bezumowne korzystanie z lokalu
W doktrynie i orzecznictwie sądowym od lat wskazuje się jednogłośnie, że nieuzasadniona odmowa zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, który spełnia wymogi określone przepisami prawa, powoduje bezpowrotne wygaśnięcie uprawnienia do lokalu socjalnego i w efekcie wykonanie eksmisji. Co więcej, art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów wskazuje, że „osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie”. A zatem za każdy dzień przebywania w lokalu od dnia nieuzasadnionej odmowy przyjęcia oferty lokalu socjalnego będzie pani Krystyna zobowiązana płacić odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu, z którego winna się wyprowadzić.
Skoro, zgodnie z art. 22 ustawy o ochronie praw lokatorów, lokalem socjalnym jest lokal nadający się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m2, a w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m2, a lokal ten może być o obniżonym standardzie, to jeśli taki został jej zaoferowany, nie może odmówić jego przyjęcia bez skutków opisanych wyżej. Odmówić można tylko wówczas, gdy lokal odbiega od tego, co wskazane w art. 22.
Zobacz również: Odmowa przyjęcia lokalu socjalnego wzór
Co do tego, że dzieci nie są objęte wyrokiem sądowym nakazującym eksmisję, bowiem zrodziły się w okresie pomiędzy jego wydaniem a przyznaniem lokalu, również nie jest to podstawą do odmowy przyjęcia lokalu socjalnego, chyba że wówczas nie zostaną spełnione warunki z art. 22. Wówczas informuje się o tym gminę i wskazuje podstawę odmowy, tj. brak zapewnienia 5 m2 na jednego członka gospodarstwa domowego. Załącza się wówczas akty urodzenia dzieci, aby wykazać, że zrodziły się po wydaniu wyroku eksmisyjnego. Wtedy gmina będzie poszukiwać większego lokalu.
Zobacz również: Jak napisać odmowę przyjęcia mieszkania komunalnego?
Przypadek pani Anny
Pani Anna, samotna matka dwójki dzieci, otrzymała wyrok eksmisyjny z obowiązkiem wyprowadzenia się z dotychczas zajmowanego mieszkania. Gmina zaproponowała jej lokal socjalny, jednak był on znacząco mniejszy i położony w mniej korzystnej lokalizacji. Pani Anna odmówiła przyjęcia tego lokalu, argumentując, że nie spełnia on minimalnych wymogów przestrzennych dla jej rodziny. Zgodnie z prawem jej odmowa mogła być uzasadniona, jeśli lokal faktycznie nie spełniał norm określonych w art. 22 ustawy.
Historia pana Marka
Pan Marek po otrzymaniu wyroku eksmisyjnego zdecydował się na dobrowolne wyprowadzenie się i przyjęcie oferowanego lokalu socjalnego. Lokal ten, choć o obniżonym standardzie, spełniał minimalne wymogi prawne. Dzięki temu uniknął przymusowej eksmisji i związanych z nią kosztów. Jego postawa pokazuje, że akceptacja oferty lokalu socjalnego, nawet jeśli nie jest idealna, może być praktycznym rozwiązaniem sytuacji.
Sytuacja pani Katarzyny
Pani Katarzyna, którą sąd nakazał eksmitować, otrzymała propozycję lokalu socjalnego. Jednak ten lokal był w bardzo złym stanie technicznym i nie nadawał się do zamieszkania. Pani Katarzyna odmówiła przyjęcia oferty, powołując się na art. 22 ustawy, który mówi o adekwatnych warunkach mieszkaniowych. W jej przypadku odmowa przyjęcia lokalu była w pełni uzasadniona, co podkreśla wagę oceny stanu technicznego oferowanych lokali socjalnych.
Podsumowując, artykuł analizuje skuteczność wyroku eksmisyjnego z przyznaniem lokalu socjalnego zgodnie z obowiązującym prawem mieszkaniowym. Wyjaśniamy, że odmowa przyjęcia oferty lokalu socjalnego może prowadzić do eksmisji, a nieuzasadniona odmowa umowy najmu takiego lokalu może skutkować utratą uprawnienia do niego.
Potrzebujesz profesjonalnych porad prawnych on-line w zakresie spraw mieszkaniowych i wykonania wyroków eksmisyjnych? Oferujemy kompleksową pomoc. Jeśli chcesz poznać nasze możliwości, opisz swój temat w formularzu znajdującym się poniżej.
1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika
