• Data: 2024-05-17 • Autor: Tomasz Krupiński
Moja siostra (lat 65) jest głównym lokatorem mieszkania komunalnego, w którym zameldowana jest od 3 lat moja córka, a jej siostrzenica. Siostra jest osobą samotną i schorowaną. Mieszkanie wymaga gruntownego remontu, który chciałaby sfinansować moja córka. Obie chciałyby zamiany głównego lokatora, tak aby była nim moja córka z możliwością dożywotniego zamieszkania w nim mojej siostry. Czy jest to możliwe i jak to zrobić?
Niestety w takich przypadkach procedura taka zależy od uznania gminy, bowiem gmina jako właściciel tych lokali, działając jako podmiot na gruncie prawa cywilnego, decyduje (oczywiście w oparciu o pewne obiektywne kryteria), komu dany lokal przysługuje.
Wskazać należy, że zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego „rady gmin winny podjąć uchwałę w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy”.
Stosownie do art. 21 ust. 3 ustawy „uchwała w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinna zawierać w szczególności:
1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub w podnajem lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego, oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą zastosowanie obniżek czynszu;
2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy;
3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego;
4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach;
5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i o najem lokali socjalnych oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;
6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;
7) kryteria oddawania w najem lokali o powierzchni użytkowej przekraczającej 80 m2”.
Zobacz również: Jak przepisać mieszkanie?
Mając na uwadze, iż stosunek najmu pomiędzy gminą a Pani siostrą trwa nadal, można zastanowić się nad procedurą zmiany głównego najemcy.
Sugeruję Pani córce, aby udała się do właściwego dla przedmiotowego lokalu urzędu gminy i uzyskała informację bądź kserokopię uchwały w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Wspomnianą uchwałę może ona też odszukać na stronie internetowej urzędu.
Dopiero analiza tej uchwały pozwoli na odpowiedź, jakie kroki należy poczynić w celu zmiany głównego najemcy.
Musi mieć Pani mieć też na uwadze, iż procedura zmiany głównego najemcy nie jest prosta i urzędy nie chcą dokonywać takich zmian. Na zmianę najemcy mieszkania musi wyrazić zgodę gmina, w której zasobie to mieszkanie się znajduje.
Pewną kartą przetargową z pewnością może stanowić propozycja wyremontowania mieszkania po ustanowieniu Pani córki jego głównym lokatorem, wraz z uprawnieniem do zamieszkania w tym lokalu, także przez Pani siostrę.
Stosowna uchwała, o której wspomniałem wyżej, winna zawierać rozdział regulujący zasady postępowania w stosunku do osób, które albo pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę, albo mieszkają wraz z nim i starają się o zmianę osoby głównego najemcy. Procedura rozpoczyna się od wniosku zainteresowanych osób.
Wniosek o zawarcie umowy najmu lokalu z zasobów gminy musi spełniać kryteria wskazane w stosownej uchwale. To ona wskazuje krąg osób, które mogą ubiegać się o mieszkanie z zasobów gminy. Ponadto osoby te winny spełniać kryteria wymienione w uchwale. Co do zasady są to m.in.: nieposiadanie tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego, odpowiednie zagęszczenie w lokalu, w którym obecnie przebywa wnioskodawca, określony dochód brutto w przeliczeniu na jednego członka rodziny.
Uchwała z pewnością wskazuje dokumenty, które mają być załączone do wniosku, a także, w jakim terminie od opuszczenia lokalu przez najemcę, stosowny wniosek winien być zgłoszony.
Najpierw więc należałoby przejrzeć uchwałę, dlatego proszę o podanie miejscowości, w której lokal się znajduje.
Jedynie na marginesie wskażę, że Pani córce po śmierci Pani siostry, nie przysługuje prawo wstąpienia (z mocy prawa) w stosunek najmu po niej, chyba że jest współnajemcą lokalu (zawarta z nią została również umowa najmu).
Zgodnie z art. 691 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. W razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą.
§ 2. Osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci.
§ 3. W razie braku osób wymienionych w § 1 stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasa.
§ 4. Osoby, które wstąpiły w stosunek najmu lokalu mieszkalnego na podstawie § 1, mogą go wypowiedzieć z zachowaniem terminów ustawowych, chociażby umowa najmu była zawarta na czas oznaczony. W razie wypowiedzenia stosunku najmu przez niektóre z tych osób stosunek ten wygasa względem osób, które go wypowiedziały.
§ 5. Przepisów § 1–4 nie stosuje się w razie śmierci jednego ze współnajemców lokalu mieszkalnego”.
Zmiana głównego lokatora mieszkania komunalnego jest możliwa, ale wymaga zgody gminy oraz spełnienia określonych kryteriów formalnych. Kluczowe jest złożenie odpowiedniego wniosku oraz dostarczenie dokumentów potwierdzających dochody i planowane działania, takie jak remont. Warto również wykazać, że zmiana najemcy przyniesie korzyści dla wszystkich stron, w tym dla obecnego lokatora oraz gminy.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu niezbędnych pism, aby skutecznie przeprowadzić proces zmiany głównego lokatora mieszkania komunalnego.Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Krupiński
Radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem, magister prawa, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie nieruchomości i prawie lokalowym (wykup mieszkań, najem, eksmisje, zasiedzenia itp.) oraz w prawie rodzinnym (rozwody, alimenty, podział majątku itp.). Doradza też wspólnotom mieszkaniowym i zarządcom nieruchomości (sam również ma uprawnienia zarządcy). Prowadzi własną kancelarię i reprezentuje naszych klientów w sądach.
Zapytaj prawnika