• Data: 2024-07-27 • Autor: Adam Dąbrowski
Zarząd wspólnoty upomina się o dokument poświadczenia dziedziczenia po zmarłym ojcu. W mieszkaniu mieszka mama, rachunki są regulowane. Chodzi o spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Nie wdając się w szczegóły, obecnie brak jest możliwości, aby dzieci stawiły się u notariusza. Nie chcemy obciążać mamy, aby o poświadczenie ubiegać się na drodze sądowej. Czy w przypadku zwłoki 2-5 lat możliwe są jakieś nieprzyjemności ze strony zarządu wspólnoty? Domyślam się, że zarząd wspólnoty może sam wystąpić do sądu o ustalenie spadkobierców. Swoją drogą, co wtedy, czy wtedy już uwierzą na słowo, że mama ma prawo do mieszkania, czy będą żądać pełnomocnictwa od pozostałych dzieci? W tej sytuacji może faktycznie wystarczy pełnomocnictwo. Czy zarząd wspólnoty może od nas wymagać stwierdzenia nabycia spadku?
Jak stanowi Kodeks cywilny (K.c.) w art. 922: „§ 1. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. To oznacza, że spadek nabywa się z dniem śmierci spadkodawcy.
W przypadku spadków ze strony wspólnoty, spółdzielni czy osób trzecich nie ma „wiary na słowo”. Wobec nich prawa do spadku muszą zostać udowodnione. Potwierdzenie praw do spadku jest niezbędne, aby spadkobierca, który nabył spadek, mógł legitymować się pełnią praw do określonych przedmiotów lub praw majątkowych zmarłego. Może to nastąpić poprzez uzyskanie notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia lub prawomocnego postanowienia sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku po oznaczonej osobie.
Spadkobiercy mogą wybrać tylko jedną drogę do potwierdzenia swoich praw jako dziedziców – uzyskany dokument pozwala na załatwienie dalszych formalności związanych z ujawnieniem praw do rzeczy nowej osoby w odpowiednich rejestrach (np. księgach wieczystych odziedziczonych nieruchomości).
Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia legitymuje spadkobiercę wobec osób trzecich. Wywiera ono znaczący skutek materialnoprawny dla spadkobiercy, jeśli chodzi o jego działanie na zewnątrz w stosunku do osób trzecich, które nie roszczą sobie praw do spadku.
Uzyskanie stwierdzenia nabycia spadku pozostaje także niezbędne w przypadku postępowania wieczystoksięgowego oraz administracyjnego. Brak stosownego stwierdzenia nabycia spadku stanowi przeszkodę do ujawnienia następstwa prawnego spadkobiercy po zmarłym spadkodawcy. Uniemożliwia rozporządzanie składnikami lub udziałami w nich.
Fakt, że Pańska mama mieszka w wymienionym mieszkaniu, nie świadczy o tym, że jest spadkobiercą i to jedynym, oprócz niej przecież są jeszcze inni spadkobiercy (chociażby Pan). Spółdzielnia chce wiedzieć, kto jest odpowiedzialny za opłaty związane z lokalem; na kogo wystawiać dokumenty. W teorii odpowiadają za to wszyscy spadkobiercy. Dopiero po dziale spadku odpowiedzialność ponoszą ci, którym dany składnik spadku przypadł.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu wchodzi w skald spadku po zmarłym, jeżeli należało ono do niego lub do niego i małżonka.
Notarialne poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
W przypadku braku możliwości stawiennictwa osobistego wszystkich osób w kancelarii notarialnej, notariusz na wniosek jednej z osób zainteresowanych może sporządzić projekt protokołu dziedziczenia.
W takim przypadku pozostałe osoby zainteresowane w oświadczeniu złożonym przed tym samym notariuszem, ale w innym czasie lub przed innym notariuszem, mogą potwierdzić dane zamieszczone w projekcie protokołu dziedziczenia i wyrazić zgodę na spisanie protokołu dziedziczenia. Jeśli wszystkie osoby zainteresowane złożą oświadczenie, o którym mowa powyżej, notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale co najmniej jednej osoby zainteresowanej i następnie sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Przy wyborze sądu może być pełnomocnictwo procesowe dla dziecka od mamy, od siostry dla brata i wtedy mama nie musiałaby zjawiać się w sądzie.
O ile opłaty za mieszkanie będą regulowane – ze strony wspólnoty nie powinno być problemów. Tyle tylko, że wspólnota nie chce wystawiać dokumentów na osoby trzecie, nie będące spadkobiercami. Wystawia je na nieprawdziwe dane.
Zgodnie z treścią art. 1025 § 1 K.c.:
„Art. 1025. § 1. Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
§ 2. Domniemywa się, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, jest spadkobiercą.
§ 3. Przeciwko domniemaniu wynikającemu ze stwierdzenia nabycia spadku nie można powoływać się na domniemanie wynikające z zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia.”
O ile wspólnota będzie chciała wystąpi do sądu z takim wnioskiem.
Niespodziewane pismo od zarządu
Pani Anna mieszka w odziedziczonym mieszkaniu po swoim zmarłym ojcu razem z mamą. Chociaż wszystkie rachunki są regularnie opłacane, pewnego dnia otrzymały pismo od zarządu wspólnoty mieszkaniowej. W piśmie tym zarząd domagał się przedstawienia dokumentu poświadczającego nabycie spadku. Pani Anna była zaskoczona, ponieważ sądziła, że regularne opłacanie rachunków wystarczy. Obawiała się, że brak odpowiednich dokumentów może prowadzić do nieprzyjemności, takich jak problemy z wystawianiem dokumentów na niewłaściwe osoby.
Trudności formalne z poświadczeniem dziedziczenia
Pan Michał, który mieszka w mieszkaniu odziedziczonym po zmarłym ojcu razem ze swoją mamą, miał problem z dopełnieniem formalności. Mama Michała, ze względu na stan zdrowia, nie mogła stawić się u notariusza, a Michał nie chciał jej dodatkowo obciążać sądowymi procedurami. Zarząd wspólnoty naciskał na szybkie dostarczenie dokumentu poświadczającego dziedziczenie. Michał obawiał się, że jeśli nie przedstawią wymaganych dokumentów w ciągu kilku lat, mogą spotkać ich nieprzyjemności ze strony zarządu, takie jak opóźnienia w rozliczeniach czy błędne dane na fakturach.
Spokojne rozwiązanie konfliktu
Pani Katarzyna mieszkała w mieszkaniu odziedziczonym po ojcu, wraz ze swoją mamą. Mimo regularnego regulowania opłat, zarząd wspólnoty zażądał od nich dokumentu potwierdzającego prawa do spadku. Pani Katarzyna, chcąc uniknąć dodatkowego stresu dla swojej mamy, zdecydowała się uzyskać pełnomocnictwo od pozostałych dzieci i wystąpić do notariusza. Dzięki temu mogła w krótkim czasie dostarczyć zarządowi wspólnoty wymagane dokumenty, unikając potencjalnych problemów związanych z opóźnieniem w załatwianiu formalności.
W artykule omówiono konieczność przedstawienia dokumentów potwierdzających prawa do spadku w przypadku wspólnot mieszkaniowych. Przedstawiono również praktyczne przykłady z życia, które pokazują, jak brak takich dokumentów może wpłynąć na relacje z zarządem wspólnoty oraz na codzienne funkcjonowanie spadkobierców. Warto zatem jak najszybciej dopełnić formalności związanych z poświadczeniem dziedziczenia, aby uniknąć potencjalnych komplikacji.
Jeśli potrzebujesz wsparcia w zakresie prawa spadkowego, oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu niezbędnych pism. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i rzetelną pomoc prawną bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
