Prawo do potrącenia z kaucji najemcy za zniszczenia w mieszkaniu - brudne i zniszczone ściany

Twoje mieszkanie zniszczył najemca - co zrobić?

Zatem należności z pozostawionych zniszczeń oraz nieopłaconych rachunków chciałaby Pani potrącić z kaucji zabezpieczającej, która co do zasady właśnie temu celowi służy.

Swoje rozważania rozpocznę od przytoczenia przepisów prawa, dotyczących nurtujących Panią kwestii. Zgodnie z art. 666 Kodeksu cywilnego (K.c.):

„§ 1. Najemca powinien przez czas trwania najmu używać rzeczy najętej w sposób w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposobu używania – w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

§ 2. Jeżeli w czasie trwania najmu okaże się potrzeba napraw, które obciążają wynajmującego, najemca powinien zawiadomić go o tym niezwłocznie.”

Następnie według art. 675 K.c.:

„§ 1. Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.

§ 2. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie.

§ 3. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.”

Jak z tego wynika – zwrócenie lokalu w stanie pogorszonym (art. 675 § 1) wykazuje już niewykonanie umowy najmu. Na najemcy spoczywa dowód przeciwieństwa: może się on uwolnić od obowiązku naprawienia szkody, jeżeli udowodni, że gorszy stan rzeczy (lokalu) usprawiedliwiony jest jej normalnym zużyciem (wyrok SN z 11 maja 1999 r., I CKN 1304/98, LexisNexis nr 342798, OSNC 1999, nr 12, poz. 206).

Zobacz również: Zniszczone panele w wynajmowanym mieszkaniu

Czy za pogorszenie stanu mieszkania zawsze odpowiada najemca?

Wykładnia art. 675 § 1 prowadzi do wniosku, że nie za każde pogorszenie rzeczy odpowiada najemca, lecz tylko za takie, które jest następstwem nieprawidłowego jej użytkowania (wyrok SA w Katowicach z 7 października 1991 r., I ACr 267/91, LexisNexis nr 311227, OSAiSN 1992, nr 3, poz. 22).

Zaznaczam również, że Pani jako wynajmujący nie może odmówić przyjęcia rzeczy, choćby znajdowała się ona w stanie pogorszonym skutkiem okoliczności, za które najemca odpowiada. Przez przyjęcie nie traci on roszczeń odszkodowawczych.

Także zagadnienia odszkodowania w razie oddania najętego lokalu w niewłaściwym stanie dotyczy wyrok SN z 11 maja 1999 r., I CKN 1304/98, LexisNexis nr 342798 (OSNC 1999, nr 12, poz. 206, z omówieniem W. Robaczyńskiego, PS 2001, nr 6, s. 114), w którym Sąd Najwyższy przyjął, że zwrócenie rzeczy (najętego lokalu) w stanie pogorszonym (art. 675 § 1 K.c.) wykazuje już niewykonanie umowy najmu. Na najemcy zatem spoczywa dowód przeciwieństwa; może się uwolnić od obowiązku naprawienia szkody, jeżeli udowodni, że gorszy stan rzeczy (lokalu) usprawiedliwiony jest jej normalnym zużyciem.

W praktyce celowe jest protokolarne wydanie przedmiotu najmu w celu uniknięcia sporów o odpowiedzialność, jeżeli się okaże, że nie jest on w stanie przydatnym do umówionego użytku.

Zobacz również: Jak rozliczyć kaucję za wynajem mieszkania?

Kiedy przedawniają się roszczenia z tytułu najmu mieszkania?

Następnie według art. 677 K.c. – roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy.

Tak więc uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy może być wynikiem nienależytego wykonania przez najemcę umowy lub dopuszczenia się przez niego czynu niedozwolonego. W obu wypadkach będzie miał zastosowanie art. 677, a nie przepisy ogólne art. 118 K.c.

Nie podaje Pani, czy została zawarta między Paniami umowa pisemna najmu oraz czy został sporządzony szczegółowy protokół zdawczo-odbiorczy lokalu z wyszczególnieniem wyposażenia lokalu i jego stanu – ta informacja ma znaczenie dla dalszego działania. Zawarcie umowy najmu w formie pisemnej nie tylko czyni zadość wymaganiu ustawodawcy, lecz także może mieć duże znaczenie dowodowe.

Protokół zdawczo - odbiorczy mieszkania 

Sama umowa to przede wszystkim oświadczenia woli, zaś protokół to oświadczenie wiedzy (odnośnie do stanu lokalu). To dla Pani ważne jest, by stan techniczny lokalu był udokumentowany, zwłaszcza na dzień wydania lokalu.

Byłoby prościej, zwłaszcza z Pani perspektywy, gdyby przyjęta przez Panią kaucja dotyczyła zabezpieczenia Pani różnych roszczeń, a nie jedynie tych dotyczących opłat za czynsz i eksploatację, jako jedynych wskazanych w umowie.

Jak już wskazywałem, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 maja 1999 r. (sygn. akt: I CKN 1304/98) stwierdził: „Jeżeli najemca zwróci rzecz w stanie pogorszonym, to może uwolnić się od obowiązku naprawienia szkody, gdy udowodni, że gorszy stan rzeczy (lokalu) jest usprawiedliwiony jej (jego) normalnym zużyciem”.

Prawo nie reguluje kazuistycznie poszczególnych wskazanych przez Panią zagadnień, w tym miejsca ewentualnego zakupu nowych drzwi do mieszkania zniszczonym przez najemców.

Zobacz również: Wymiana drzwi wejściowych do mieszkania w bloku

Jakie szkody zabezpiecza kaucja?

Jeżeli więc kaucja zabezpieczała w umowie zarówno stan techniczny lokalu, jak i opłaty eksploatacyjne (a nie np. jedynie czynsz najmu), to powinna Pani skierować do byłych najemczyń oświadczenie o potrąceniu z kwoty kaucji należności za gaz, energię elektryczną oraz uszkodzenia lokalu, wymieniając je wyraźnie. Z racji tego potrącenia powinna Pani zwróci kaucję w wysokości 400 zł.

Zgodnie z art. 498 K.c.:

„§ 1. Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

§ 2. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Oświadczenie o potrąceniu należałoby wysłać listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, aby mieć pewność, że druga strona mogła się z takim oświadczeniem zapoznać.

Oczywiście nie musi to kończyć postępowania, bowiem najemczynie mogą żądać zwrotu kaucji, nie uznając za skuteczne oświadczenie o potrąceniu. Wtedy to wniosą sprawę do sądu, a Pani będzie musiała wykazać, że lokal został im wydany bez szkód, a one pozostawiły wymienione szkody. Musi zostać też powołany biegły, który oceni, czy wartość zniszczeń podanych przez Panią odpowiada rzeczywistej wartości szkód.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., I CKN 1304/98
3. Wyrok Sądu Administracyjnego w Katowicach z dnia 7 października 1991 r., I ACr 267/91
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., I CKN 1304/98

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.