• Data: 2025-01-07 • Autor: Monika Jakubas
Nabyliśmy od dewelopera mieszkanie. Mieszkanie jest własnościowe. Wraz z mieszkaniem otrzymaliśmy warunki użytkowania lokalu, w których jest m.in. napisane, że nie można wkuwać rur kanalizacyjnych w ścianę z uwagi na utratę rękojmi. Jak znacząca większość mieszkańców bloku, ze względu na nielogiczne umiejscowienie rur w podłodze, wkuliśmy je w ścianę sąsiadującą z łazienką sąsiadki. Niestety sąsiadka złożyła na nas skargę do administracji. Pracownik administracji pod naszą nieobecność wszedł do mieszkania i zrobił zdjęcia. Poinformował nas, że tracimy gwarancję, co w zasadzie było dla nas jasne od początku, i że przekazuje sprawę do dewelopera. Czy administracja i deweloper mogą żądać przywrócenia stanu pierwotnego (bez przywrócenia gwarancji)? Czy muszę się na to godzić? Czy deweloper lub administracja może zakazywać remontów w mieszkaniu?
Najpierw odniosę się do zapisów samych warunków użytkowania przesłanych do Państwa. Ogólnie odnośnie do wszelakich prac warunki użytkowania zakładają, że: „Zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń, wymiana instalacji i urządzeń, zabudowa instalacji wspólnych przebiegających przez lokal uniemożliwiająca w sposób prosty i bezkolizyjny przeprowadzenie prac remontowych lub usunięcie awarii jest niedopuszczalne. Wszelkie roboty w powyższym zakresie wymagają wcześniejszego uzyskania pisemnej akceptacji autora projektu oraz Zarządcy (Administratora), a w niektórych przypadkach również zgody właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej. W przypadku braku wymaganej akceptacji Klient ponosi pełną odpowiedzialność za skutki wynikające z samowolnego wykonania prac”.
Zgodnie z zapisami odnośnie do ścian zakładam, że chodzi o kategorię ścian – ściany międzylokalowe łazienek, żelbetowe tynkowane: „Niedopuszczalne jest wykonywanie bruzd i wnęk, w szczególności na rury kanalizacyjne i instalacje wodne (nie wolno umieszczać rur kanalizacyjnych i wodnych w ścianach). Nie wolno wykonywać otworów w strefach prowadzenia instalacji podtynkowych, w szlichtach podłogowych, na przewodach kominowych i obudowach szachtów instalacyjnych”.
Przy tej kategorii ścian nie zaznaczono, jak przy kategorii ścian wewnętrznych, że: „Z uwagi na bezpieczeństwo budynku bez uzgodnienia z Deweloperem, Projektantem i Zarządcą budynku zabrania się wyburzania i przeróbek ścian oraz elementów zabudowy gipsowej, oraz jakichkolwiek ingerencji w elementy konstrukcyjne i instalacje” – ale myślę, że jest to pomyłka.
Odnośnie do instalacji kanalizacyjnej:
„Uwagi ogólne: Wykonanie zmian i przeróbek instalacji w lokalu we własnym zakresie, a w szczególności w zakresie instalacji wodno-kanalizacyjnych, grzewczych i wentylacyjnych powoduje utratę rękojmi na działanie instalacji sanitarnych w lokalu. Instalacji kanalizacyjnej i wodnej nie wolno wkuwać w elementy żelbetowe (ściany, słupy, stropy) oraz w ściany zewnętrzne lokalu. Za skutki wynikłe z ww. działań odpowiada wyłącznie właściciel lokalu. Wszelkie przeróbki dokonywane w lokalu są wykonywane wyłącznie na odpowiedzialność Klienta. Zarówno Deweloper, jak i Wykonawca instalacji sanitarnych nie są zobowiązani do akceptacji przedłożonych projektów zmian i nie biorą za nie odpowiedzialności. Wszelkie ingerencje w instalacje, jak i zabudowy – szachty instalacyjne, dokonywanie w nich samodzielnych zmian i przeróbek powodują utratę odpowiedzialności Dewelopera z tytułu rękojmi za wady. Zmiany instalacji wodnej i kanalizacyjnej mogą być wykonane jedynie na podstawie projektu zaakceptowanego przez Projektanta”.
Podsumowując tę część:
W stanie faktycznym opisana przez Panią sytuacja, która może uzasadniać i skutkować żądaniem przywrócenia stanu poprzedniego, jest sytuacją, w której ingerencja w instalację kanalizacyjną lub ścianę powodowałaby stan niezgodny z Prawem budowlanym, a dokładniej przepisami zawartymi w rozporządzeniu o warunkach technicznych budynków oraz ich usytuowaniu. W tym wypadku bowiem tak deweloper, jak i zarządca nieruchomości (działając później w imieniu wspólnoty mieszkaniowej) mogliby uzyskać, po niewykonaniu przez Państwa stosownych zmian dobrowolnie, stosowny nakaz sądowy.
Zgodnie z art. 62 Prawa budowlanego właściciel i zarządca budynku mają obowiązek dbać o stan techniczny budynku, stąd wywodzi się ich prawo i obowiązek zarazem nadzorowania wszelkich zmian z tym stanem technicznym związanych. Zatem co do zasady nie jest tak, że od momentu odbioru mieszkania właściciel ma zupełną swobodę dokonywania w nim remontów. W szczególności za uzasadnione należy uznać ograniczenia i uprzednie zgody wymagane tam, gdzie mamy do czynienia ze ścianami nośnymi lub takimi, przez które przebiegają liczne instalacje. Część remontów będzie wymagała zgody wspólnoty mieszkaniowej (na ogół są one wymienione w regulaminie wspólnoty). Należy także pamiętać, że część remontów będzie wymagała zgłoszenia, a nawet uzyskania pozwolenia na budowę.
W przesłanych przez Państwa warunkach użytkowania wprost zostały wskazane zakresy, w których konieczna jest uprzednia zgoda. Po ukonstytuowaniu się wspólnoty mieszkaniowej obowiązki właściciela przejmuje ona, a w jej imieniu działa zarządca.
Kwestia przywrócenia stanu poprzedniego a ponowne działanie rękojmi to moim zdaniem dwa oddzielne tematy. Przywrócenie stanu poprzedniego ma na celu przywrócenie stanu według pierwotnego projektu. W zależności od podjętego sposobu działania przy przywróceniu stanu poprzedniego może wrócić rękojmia albo nie. Na przykład w przypadku ustalenia, że prace naprawcze będzie wykonywał podmiot wskazany przez dewelopera i używając odpowiedniej technologii, powinno dojść do przywrócenia rękojmi.
Odnosząc powyższe do konkretnych zadanych przez Panią pytań:
Deweloper i zarządca mogą żądać przywrócenia stanu poprzedniego w związku z nałożonym na nich obowiązkiem dbania o stan techniczny budynku wynikającym z art. 62 Prawa budowlanego. Nie będzie tak zawsze. W szczególności będzie to uzasadnione, jeśli wprowadzone przez Państwa zmiany w sposób istotny odbiegają od projektu i mogą naruszać wspomniane powyżej warunki techniczne. Szczególnie istotne jest ustalenie, jaka faktycznie jest ściana (jaki jest jej charakter i budowa), w której dokonali Państwo umieszczenia instalacji, jakie wnęki zostały w niej zrobione.
Jeśli chodzi o to, czy muszą się Państwo godzić na przywrócenie stanu poprzedniego, zależy to moim zdaniem od charakteru ściany, w której zostały zrobione wnęki, oraz tego, czy część przerobionej instalacji kończy się – u Państwa nie sposób uznać, że ta przeróbka ma wpływ na działanie instalacji w reszcie budynku. Jeśli wprowadzone przez Państwa zmiany okazałyby się niezgodne z tymi warunkami technicznymi, tzn. nie można by uznać ich za zgodne z prawem (np. dokonane wnęki są zbyt głębokie), wtedy nawet przy braku Państwa zgody deweloper i zarządca, a następnie wspólnota i zarządca mogliby uzyskać wyrok sądowy nakazujący Państwu przywrócenie stanu poprzedniego.
Jak wspomniałam powyżej, kwestia przywrócenia rękojmi w istocie zależy od ustaleń dotyczących ewentualnego wykonawstwa. Jeśli dokonałaby ich firma wskazana przez dewelopera, nie widzę przeszkód do jej przywrócenia, ale jest to temat, którego należy dopilnować przy ewentualnych rozmowach z deweloperem.
W Państwa przypadku rozumiem, że na razie pracownik administracji przekaże zdjęcia deweloperowi. Istnieje możliwość, że deweloper poprzestanie na złożeniu Państwu oświadczenia o zaprzestaniu działania rękojmi. Doradzam przygotowanie się na działanie developera i zarządcy budynku. Proszę ustalić, jakie wnęki zostały wykonane w ścianie, oraz wyjaśnić temat kanalizacji.
Samowolna ingerencja w ścianę nośną
Pan Marek postanowił wyremontować swoją łazienkę. Zatrudnił ekipę budowlaną, która bez konsultacji z deweloperem oraz zarządcą budynku wykonała wnęki w ścianie nośnej, aby ukryć rury kanalizacyjne i wodociągowe. Kilka tygodni później zarządca budynku podczas rutynowej kontroli odkrył te przeróbki i poinformował Marka, że zmiany zostały wykonane niezgodnie z warunkami użytkowania mieszkania. Marek nie uzyskał odpowiednich pozwoleń, co naruszało zarówno przepisy Prawa budowlanego, jak i zapisy umowy z deweloperem. W związku z tym deweloper zażądał przywrócenia stanu poprzedniego. Marek musiał ponownie wynająć ekipę budowlaną, aby naprawić ścianę i zamontować rury w zgodzie z projektem. Dodatkowo utracił rękojmię na całą instalację wodno-kanalizacyjną w swoim mieszkaniu.
Montaż klimatyzacji bez zgody wspólnoty
Pani Anna chciała zamontować klimatyzację w swoim mieszkaniu. Zatrudniła firmę, która zamontowała jednostkę zewnętrzną na elewacji budynku, nie konsultując się jednak wcześniej ze wspólnotą mieszkaniową ani zarządcą. Po kilku tygodniach wspólnota zwróciła uwagę, że montaż klimatyzacji nie był zgłoszony i nie uzyskano wymaganych pozwoleń. Instalacja naruszała estetykę budynku oraz przepisy dotyczące wspólnych przestrzeni, a także zagrażała bezpieczeństwu konstrukcyjnemu ściany. Zarządca zażądał od pani Anny natychmiastowego demontażu urządzenia i przywrócenia elewacji do stanu pierwotnego. Anna musiała zdemontować klimatyzację i pokryć koszty naprawy elewacji.
Przebudowa kuchni bez zgłoszenia
Państwo Nowakowie postanowili wyremontować swoją kuchnię i tym samym przesunąć kilka ścianek działowych, aby powiększyć przestrzeń. Prace obejmowały także przeróbki instalacji elektrycznej i wentylacyjnej, które przeprowadzili bez wcześniejszej zgody zarządcy i dewelopera. Po kilku miesiącach od zakończenia remontu pojawiły się problemy z wentylacją, które zaczęły wpływać na sąsiadów. Okazało się, że zmiany wprowadzone przez Nowaków zakłóciły działanie systemu wentylacyjnego w całym pionie budynku. Deweloper, na podstawie zapisów umowy i przepisów budowlanych, zażądał przywrócenia pierwotnego stanu wentylacji. Państwo Nowakowie nie tylko musieli ponownie przebudować kuchnię, ale również pokryć koszty naprawy systemu wentylacyjnego w budynku.
Artykuł omawia kwestie dotyczące naruszenia warunków użytkowania mieszkania, szczególnie w kontekście prac remontowych i przeróbek instalacyjnych. Wszelkie zmiany, takie jak ingerencje w instalacje wodno-kanalizacyjne czy ściany nośne, wymagają pisemnej zgody projektanta, dewelopera oraz zarządcy budynku. Jej brak skutkuje utratą rękojmi, a w niektórych przypadkach może prowadzić do sądowego nakazu przywrócenia stanu pierwotnego.
Potrzebujesz szybkiej i fachowej pomocy prawnej? Skorzystaj z naszych porad prawnych online! Oferujemy wygodny dostęp do specjalistów bez wychodzenia z domu. Niezależnie od problemu nasi prawnicy są gotowi pomóc Ci skutecznie i profesjonalnie. Nie czekaj – już dziś opisz nam swoją sprawę w formularzu kontaktowym.
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika