• Data: 2024-06-19 • Autor: Małgorzata Rybarczyk
Mój ojciec jest policjantem na emeryturze. Ożenił się po raz drugi i żona posiada własne mieszkanie. Nie może więc wykupić mieszkania policyjnego. W tym lokalu od zawsze jestem zameldowany i przebywam ja. Chciałbym je wykupić. Czy ojciec może się zrzec lokalu na moją rzecz? Czy muszę w tej sprawie wystąpić do komendanta?
Kwestie dotyczące mieszkań służbowych należnych policjantom uregulowane są w ustawie o Policji, a także dodatkowo w zarządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału i norm zaludniania lokali mieszkalnych oraz tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów, rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków najmu lokali mieszkalnych pozostających w zarządzie jednostek organizacyjnych Policji oraz kilku innych rozporządzeniach dotyczących zasad przyznawania równoważników na remont mieszkania lub za brak mieszkania, które to jednak są nieistotne w tej sprawie.
Zgodnie z ustawą o Policji „policjantowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych” (art. 88 ust. 1). Zgodnie zaś z art. 89 ustawy „członkami rodziny policjanta, których uwzględnia się przy przydziale lokalu mieszkalnego, są pozostający z policjantem we wspólnym gospodarstwie domowym:
1) małżonek;
2) dzieci (własne lub małżonka, przysposobione lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej) pozostające na jego utrzymaniu, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 25 lat życia;
3) rodzice policjanta i jego małżonka będący na jego wyłącznym utrzymaniu lub jeżeli ze względu na wiek albo inwalidztwo17, albo inne okoliczności są niezdolni do wykonywania zatrudnienia; za rodziców uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające”.
Tak więc po pierwsze. Za członka rodziny policjanta uznaje się dziecko jedynie do chwili ukończenia przez nie 25 lat i pod warunkiem, iż pozostaje ono na utrzymaniu rodzica – policjanta. Z tego, co rozumiem, Pan nie spełnia już tego warunku.
Po drugie. Tytuł prawny do lokalu mieszkalnego może otrzymać tylko i wyłącznie funkcjonariusz Policji. Osoby wymienione w cytowanym art. 89, które uwzględnia się przy przydziale lokalu mieszkalnego policjantowi, nie posiadają samodzielnego tytułu prawnego do lokalu. Ich uprawnienie do zamieszkiwania w lokalu wywodzi się z tytułu prawnego, jaki posiada policjant (wyrok WSA w Łodzi z dnia 17 listopada 2010 r., sygn. akt III SA/Łd 496/10).
Tak więc prawo do wykupu mieszkania przysługuje jedynie policjantowi, a nie członkom jego rodziny. Osoby inne niż funkcjonariusz publiczny, może uzyskać prawo do najmu lokalu pozostającego w dyspozycji Policji jedynie na mocy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków najmu lokali mieszkalnych pozostających w zarządzie jednostek organizacyjnych Policji. W tym celu jednak musi Pan złożyć wniosek do właściwego Komendanta Policji o zawarcie z Panem umowy najmu na przedmiotowy lokal, jednocześnie zaś Pański ojciec musi złożyć rezygnację z przysługującego mu prawa do lokalu. Zgodnie z § 2 ust. 1 tego rozporządzenia, umowę najmu lokalu mieszkalnego zawiera się na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez organ Policji właściwy w sprawie przydziału, opróżniania i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz przydziału i opróżniania tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów. Z chwilą zrzeczenia się uprawnienia do lokalu służbowego przez Ojca może jednak dojść do wydania decyzji nakazującej opuszczenie tegoż lokalu zarówno Ojcu, jak i wszystkim innym osobom zajmującym ten lokal (art. 95 ust. 2 i 4). Niestety policja nie ma obowiązku pozytywnego rozpatrzenia Państwa wniosków i nie musi zawrzeć umowy najmu, a może po prostu przydzielić lokal innemu policjantowi.
Posiadania „policyjnego” mieszkania nie można w pełni utożsamiać z zajmowaniem lokalu komunalnego. Podobnie w żaden sposób nie jest uprawnione utożsamianie zasobu lokali mieszkalnych, o których mowa w art. 90, z gminnym zasobem mieszkaniowym (wyrok NSA z dnia 13 lutego 2009 r., sygn. akt I OSK 387/08). Jak wynika z treści art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, „na lokale mieszkalne dla policjantów przeznacza się lokale będące w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub podległych mu organów, uzyskane w wyniku ich działalności inwestycyjnej albo od terenowych organów rządowej administracji ogólnej, stanowiące własność gminy lub zakładów pracy, a także zwolnione przez osoby, które decyzje o przydziale uzyskały z jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych”.
Istotne w przedmiotowej sprawie jest orzeczenia naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie sygn. akt I OSK 1633/10 stwierdzające:
„Lokale, których właścicielem jest Skarb Państwa lub gmina, a które zgodnie z powołanym art. 90 ust. 1 ustawy o Policji pozostają w dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji lub podległych mu organów z przeznaczeniem na mieszkania dla policjantów, mogą być wyznaczone do sprzedaży i stać się przedmiotem sprzedaży, gdy dysponent lokali zrezygnuje z dalszego ich przeznaczenia na mieszkania dla policjantów, co w przedmiotowej sprawie nie występuje. Podkreślić należy, iż zgoda na wykupienie lokalu zajmowanego przez skarżących oznaczałaby w istocie rezygnację Policji z jego wykorzystywania na cele służbowe, tj. rezygnację z dalszego nim dysponowania. Umożliwiłoby to wyznaczenie lokalu, z którego zrezygnował jego dotychczasowy dysponent, do sprzedaży, a potem dokonanie jego sprzedaży na rzecz najemcy lokalu. W obowiązującym stanie prawnym brak jest normy prawnej, która określałaby, w jakiej formie dysponent lokalu ma składać oświadczenie woli o rezygnacji z dysponowania lokalem, celem umożliwienia nabycia go na własność przez osobę zainteresowaną. Zaznaczyć należy, iż takie oświadczenie woli nie może być wyrażone w postępowaniu administracyjnym zakończonym wydaniem decyzji. Należy zaznaczyć, że przepisy ustawowe dotyczące lokali pozostających w dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji lub podległych mu organów, tj. ustawa o Policji oraz przepisy wykonawcze do ww. ustawy, nie dają podstawy do rozstrzygnięcia sprawy zrzeczenia się przez organy Policji prawa do dysponowania lokalem a także wyrażenia zgody na jego wykup decyzją administracyjną (por. wyrok NSA z 11 lutego 2000 r., I SA 341/99, LEX nr 53765)”.
Tak więc najpierw winien Pan uzyskać oświadczenie komendanta o zrzeczeniu się przez niego jako dysponenta z prawa do przeznaczania tego lokalu na rzecz funkcjonariuszy policji, a potem wystąpić do gminy z wnioskiem o wykup. W tym celu powinien więc Pan wystąpić na piśmie do komendanta z wnioskiem o wydanie tego oświadczenia.
Marek, syn emerytowanego policjanta, od dzieciństwa mieszkał w służbowym mieszkaniu ojca. Po ukończeniu studiów, Marek podjął pracę i założył rodzinę, jednak pozostał w tym samym mieszkaniu. Ojciec Marka, po ponownym ożenku, zamieszkał z nową żoną w jej własnym mieszkaniu. Marek chciałby wykupić mieszkanie, w którym dorastał, ale dowiedział się, że jako osoba nie będąca funkcjonariuszem, nie ma do tego prawa. Musiał więc wystąpić do komendanta z prośbą o zgodę na najem mieszkania, aby móc w przyszłości ubiegać się o jego wykup.
Ewa, córka emerytowanego policjanta, zawsze mieszkała z ojcem w przydzielonym im mieszkaniu służbowym. Po ukończeniu 25 lat, straciła prawo do mieszkania z ojcem jako członek rodziny policjanta. Ojciec Ewy, mając inne miejsce zamieszkania z nową żoną, zdecydował się zrzec prawa do mieszkania na rzecz córki. Ewa musiała jednak złożyć wniosek do komendanta Policji o przyznanie jej prawa najmu, ponieważ samo zrzeczenie się przez ojca nie gwarantowało jej prawa do pozostania w mieszkaniu.
Tomek, od zawsze mieszkał z ojcem, emerytowanym policjantem, w mieszkaniu służbowym. Po ślubie ojca i jego przeprowadzce do mieszkania żony, Tomek chciał wykupić mieszkanie, w którym spędził całe życie. Zorientował się jednak, że prawo do wykupu mają jedynie funkcjonariusze. Ojciec Tomka zrzekł się prawa do mieszkania, a Tomek złożył wniosek do komendanta o przyznanie mu prawa najmu. W międzyczasie, musiał także prosić o opinię prawników, aby upewnić się, że jego prośba zostanie pozytywnie rozpatrzona.
Prawo do wykupu mieszkania służbowego przysługuje jedynie policjantom, co oznacza, że członkowie ich rodzin muszą przejść przez formalny proces, aby uzyskać prawo najmu i potencjalnie wykupu. W takich przypadkach kluczowa jest współpraca z komendantem Policji oraz przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych, aby zabezpieczyć swoje miejsce zamieszkania.
Skorzystaj z naszych porad prawnych online oraz profesjonalnego wsparcia przy tworzeniu pism, aby skutecznie przeprowadzić proces uzyskania prawa najmu i wykupu mieszkania służbowego. Nasz zespół prawników jest gotowy, aby pomóc Ci na każdym etapie. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji - Dz.U. 1990 nr 30 poz. 179
2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 17 listopada 2010 r., sygn. akt III SA/Łd 496/10
3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lutego 2009 r., sygn. akt I OSK 387/08
4. Orzeczenie naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie sygn. akt I OSK 1633/10
5. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lutego 2000 r.,sygn. akt I SA 341/99
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Małgorzata Rybarczyk
Radca prawny.
Zapytaj prawnika
